Referendum. Kiedy jest wiążące? Jaka musi być frekwencja, by głosowanie było ważne?
Referendum 2023 odbędzie się równolegle z wyborami parlamentarnymi 15 października. Pojawiają się pytania, kiedy referendum jest wiążące? Co decyduje o tym, że głosowanie w referendum ogólnokrajowym jest ważne? Wyjaśniamy.
Referendum jest formą głosowania o charakterze powszechnym, najbliższą ideałowi demokracji bezpośredniej. Mogą w nim wziąć udział wszyscy obywatele uprawnieni do głosowania.
Liczbę osób, które wzięły udział w referendum, ustala komisja obwodowa na podstawie liczby kart ważnych, wyjętych z urny. Nieważne karty do głosowania to te bez pieczęci obwodowej komisji wyborczej lub inne niż ustalone przez Państwową Komisję Wyborczą.
Referendum ogólnokrajowe 2023. Kiedy jest wiążące?
Kiedy referendum jest wiążące? Wynika to wprost z Konstytucji. Art. 125 w punkcie 3 informuje, że "jeżeli w referendum ogólnokrajowym wzięło udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania, wynik referendum jest wiążący". Frekwencja w przypadku referendum jest liczona na podstawie liczby ważnych kart do głosowania, które zostaną wyjęte z urn.
Głosowanie nad referendum polega na udzieleniu odpowiedzi na postawione pytania, poprzez postawienie znaku "X" w kratce obok odpowiedzi pozytywnej "Tak" albo odpowiedzi negatywnej "Nie". Rozstrzygnięcie w referendum następuje, jeżeli w odpowiedzi na postawione pytania oddano większość ważnych głosów pozytywnych albo negatywnych.
Jaka frekwencja, żeby głosowanie w referendum było ważne?
Z informacji PKW wynika, że na koniec czerwca 2023 roku w rejestrze wyborców znajdowało się 29 097 503 mieszkańców Polski. Połowa uprawnionych do głosowania wynosi więc nieco ponad 14,5 miliona. Co najmniej tylu mieszkańców Polski powinno więc wziąć udział w głosowaniu, by wyniki referendum były wiążące.
Podmiotami uprawnionymi do udziału w kampanii referendalnej w mediach publicznych są: partie polityczne (pod warunkiem że w ostatnich wyborach do Sejmu otrzymały co najmniej 3 proc. głosów lub jeśli samodzielnie tworzyły komitet wyborczy albo 6 proc. jeśli wchodziły w skład koalicji wyborczej), stowarzyszenia lub inne organizacje społeczne oraz fundacje, jeśli m.in. prowadzą działalność związaną z przedmiotem referendum. O zamiarze skorzystania z prawa do udziału w kampanii referendalnej uprawnione podmioty muszą zawiadomić Państwową Komisję Wyborczą do 5 września. Jest to procedura podobna do rejestracji komitetów wyborczych na wybory parlamentarne 2023.
Referendum, kampania i cisza referendalna
Kampania referendalna rozpoczyna się z dniem ogłoszenia uchwały Sejmu o zarządzeniu referendum i ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem głosowania. Cisza referendalna pokryje się z ciszą wyborczą - rozpocznie się w piątek, 13 października, o godz. 24.00 i będzie trwała do zakończenia głosowania.
O tym, czy referendum będzie ważne pod względem procedur, orzeknie Sąd Najwyższy. Odpowiednią uchwałę w tej sprawie musi podjąć nie później niż w 60 dniu od dnia ogłoszenia wyniku referendum.
Tu się dzieje
