Obserwuj w Google News

Podział administracyjny Polski do zmiany? Pokazano mapy

3 min. czytania
21.11.2023 14:43
Zareaguj Reakcja

Łukasz Zaborowski z Instytutu Sobieskiego opublikował raport, w którym sugeruje zmiany w podziale administracyjnym Polski. Wariant, który autor określa jako najbardziej optymalny zakłada podzielenie kraju na 12 województw. To oznacza, że część dzisiejszych zniknęłaby z mapy Polski. "Obecny układ nie jest wynikiem żadnej spójnej koncepcji, lecz przypadkową hybrydą" - argumentuje Zaborowski. 

Nowy podział administracyjny
fot. MARIUSZ GRZELAK/REPORTER

Łukasz Zaborowski, ekspert z Instytutu Sobieskiego opublikował raport pt. "Korekta układu województw - ku równowadze rozwoju". Na samym początku autor przytacza stanowisko Państwowej Rady Gospodarki Przestrzennej z 1994 roku. "W ciągu ostatnich dwustu lat zmiany podziału terytorialnego na ziemiach polskich miały miejsce średnio co ćwierć wieku. Nierzadko były wynikiem doraźnych rozgrywek politycznych" - czytamy. 

Zmieni się podział województw? Obecny układ jest "przypadkową hybrydą"

Dalej Zaborowski ocenia, że "obecny układ województw nie jest wynikiem żadnej spójnej koncepcji, lecz przypadkową hybrydą". "Powstała ona w wyniku rozszerzenia modelu województw dużych o kilka średnich. Wskutek zakulisowych targów politycznych niektóre ośrodki zachowały regionalną samodzielność, a inne ją utraciły" - czytamy.

"W dodatkowych województwach rangę miast wojewódzkich utrzymały Kielce i Opole, Gorzów i Zielona Góra. Utraciły ją między innymi Częstochowa, Kalisz, Koszalin i Radom, choć mają nie mniejsze znaczenie w sieci osadniczej kraju. Takie nierówne traktowanie budzi poczucie krzywdy w kilku pominiętych ośrodkach" - czytamy w raporcie. 

"Grzechy główne" podziału administracyjnego Polski

Cały dokument liczy sobie niemal 100 stron, na których autor analizuje brak równowagi w obecnym podziale administracyjnym. Łukasz Zaborowski wylicza też jego "grzechy główne", które prowadzą do nierówności. Jego zdaniem chodzi przede wszystkim o liczbę ludności - największe pod tym względem województwo mazowieckie liczy sobie 5,5 miliona osób. Listę zamykają województwa lubuskie czy opolskie, gdzie liczba ludności nie przekracza 1 miliona. 

Redakcja poleca

Wśród "grzechów głównych" autor raportu wymienia także: uznaniowy dobór miast wojewódzkich, rozcięcie regionów miejskich granicami czy nieadekwatne nazewnictwo historyczne. Łukasz Zaborowski zaproponował ostatecznie nowy podział administracyjny Polski, który zawarł w czterech wariantach.

Cztery warianty podziału administracyjnego Polski. Województwa mogą zniknąć z map

Wariant I "minimalny" - zakłada zachowanie obecnej liczby województw, ale nieznacznie zmieniając część ich granic. Największe zmiany w tym przypadku dotyczyłyby województwa mazowieckiego, które zostałoby ograniczone. Powiększone z kolei zostałyby najmniejsze województwa, a istotne miasta otrzymały status ośrodka wojewódzkiego.

wariant I "umiarkowany"
fot. Łukasz Zaborowski/Raport Korekta Układu Województw

Wariant II "umiarkowany" - w tym przypadku zmian byłoby zdecydowanie więcej. Przede wszystkim liczba województw wzrosłaby do 20. Jednym z nowych byłoby województwo kaliskie, które autor określił jako "najbardziej brakującą jednostkę w osadniczej strukturze kraju". 

wariant II "umiarkowany"
fot. Łukasz Zaborowski/Raport Korekta Układu Województw

Wariant III "równoważący" - tutaj zachodzi dalej idące ograniczenie terytorialne województw głównych ośrodków metropolitalnych. W tej wizji Łukasza Zaborowskiego Polska zostałaby podzielona na 22 województwa.

wariant III "równoważący"
fot. Łukasz Zaborowski/Raport Korekta Układu Województw

Wariant IV "makroregionalny" - ten stanowi "odwrócenie  procesu rozdrabniania układu zachodzącego w etapach poprzednich, jednak przy walnym wykorzystaniu wypracowanych uprzednio rozwiązań". W praktyce oznaczałoby to  powrót do koncepcji dużych województw. Ten wariant zakłada, że Polska zostałaby podzielona na 12 województw, a byłyby to:

  • śląsko-częstochowskie,
  • warszawskie,
  • dolnośląskie,
  • cieszyńsko-krakowskie,
  • połnocnmałopolskie,
  • mazursko-pomorske,
  • środkowopolskie
  • kujawsko-mazowieckie (nadwiślańskie),
  • wielkopolskie,
  • przemysko-tarnowskie,
  • podlasko-mazowieckie,
  • zachodniopomorskie.
wariant IV "makroregionalny"
fot. Łukasz Zaborowski/Raport Korekta Układu Województw

"Zdecydowanie największą równowagą cechuje się wariant IV, o liczbie jednostek ograniczonej do 12. Najludniejszym województwem staje się śląsko-częstochowskie, podczas gdy warszawskie spada na drugie miejsce. Oba jednak są istotnie mniejsze od obecnego mazowieckiego. Z drugiej strony wszystkie województwa przekraczają wielkość dwóch milionów ludności, a tym samym niemalże medianę obecnego układu" - pisze autor raportu.

Źródło: Radio ZET/Raport "Korekta Układu Województw"

Nie przegap