Jak powstaje trzęsienie ziemi? Co zrobić, gdy znajdziemy się na obszarze wstrząsów?
Trzęsienia ziemi to drgania skorupy ziemskiej. Katastrofalne trzęsienia ziemi pod dnem oceanów, a jednocześnie w pobliżu wysp lub kontynentów, mogą powodować zniszczenia będące efektem zarówno wstrząsów, jak i potężnych fal tsunami. Istnieją bardzo szczegółowe instrukcje, jak należy zachować się, gdy znajdziemy się na obszarze trzęsienia ziemi.
Trzęsienia ziemi to drgania skorupy ziemskiej. W większości przypadków są one następstwem rozładowywania naprężeń wynikających z ruchu płyt litosfery. Ale do częstych przyczyn trzęsień zalicza się także wybuchy wulkanów.
Do trzęsień ziemi może dochodzić także w wyniku zapadania się stropów jaskiń albo wyrobisk w kopalniach, a także upadku dużych meteorytów.
Trzęsienie ziemi. Co to jest? Jak powstaje?
Najsilniejsze trzęsienia ziemi powstają w strefach kontaktu płyt litosfery. Źródło rozchodzenia się fal sejsmicznych zostało nazwane ogniskiem albo hipocentrum trzęsienia ziemi. Może się ono znajdować nawet na głębokości kilkuset kilometrów. Miejsce położone na powierzchni Ziemi, bezpośrednio ponad hipocentrum, to epicentrum. Odczuwane tam wstrząsy są najwcześniej i są najsilniejsze.
Wielkość trzęsień określa się m.in. za pomocą skali Richtera. Trzęsienie ziemi o sile 2,0 to delikatne wstrząsy odczuwane tylko przez sejsmografy. Występują one setki tysięcy razy w ciągu roku. Z kolei trzęsienie o sile 9,0 jest katastrofalne w skutkach i może niszczyć całe miasta na dużej powierzchni. Występują one raz na kilka/ kilkanaście lat.
Czy trzęsienie ziemi możliwe jest w Polsce?
Trzęsienia ziemi spotyka się na całej powierzchni kuli ziemskiej, ale ich oddziaływanie jest bardzo zróżnicowane. 90 proc. występuje na tzw. obszarach sejsmicznych, czyli pokrywającymi się ze strefami kolizji płyt litosfery.
Terytorium Polski nie należy do tzw. obszarów sejsmicznych. Trzęsienia ziemi występują u nas sporadycznie i są dość słabe. Polska ma dwa główne obszary występowania trzęsień ziemi. Jeden rejon obejmuje Góry Kaczawskie, Przedgórze Sudeckie, Nizinę Śląską, Wał Trzebnicki i Nizinę Wielkopolską wzdłuż linii Jelenia Góra-Leszno. Drugi - Kotlinę Oświęcimską, Wyżyny: Śląską i Krakowsko-Częstochowską wzdłuż linii Oświęcim-Herby.
Katastrofalne trzęsienia ziemi pod dnem oceanów, a jednocześnie w pobliżu wysp lub kontynentów, mogą powodować zniszczenia będące efektem zarówno wstrząsów, jak i potężnych fal tsunami.
Jak się zachować w trakcie trzęsienia ziemi?
Istnieją bardzo szczegółowe instrukcje mówiące o tym, jak należy zachować się, gdy znajdziemy się na obszarze dotkniętym trzęsieniem ziemi.
- położyć się na ziemi i zakryć głowę
- jeśli to możliwe, schować się pod stołem i pozostać tam, dopóki wstrząsy nie ustaną
- przemieszczać się tylko wtedy, gdy możemy znaleźć lepsze schronienie, nie przechodząc przez bardziej niebezpieczny obszar
- będąc w budynku należy pozostać tam, aż wstrząsy ustaną
- zabezpieczyć się przed spadającymi przedmiotami
- nie wychodzić na zewnątrz
- nie używać wind
- jeśli jesteśmy w łóżku, pozostańmy tam i zakryjmy głowę oraz szyję poduszką.
- jeśli jesteśmy w pojeździe, zatrzymajmy się w miejscu, które znajduje się z dala od budynków, drzew, wiaduktów, linii energetycznych i przejść podziemnych
- jeśli poruszamy się pieszo, odsuńmy się od budynków, drzew i kabli
- jeśli jesteśmy blisko zboczy, klifów lub gór, należy uważać na spadające skały i osunięcia ziemi.
RadioZET.pl/ gov.pl/ Polska Grupa Górnicza/ zpe.gov.pl
Tu się dzieje
